EEN ODE AAN POWERVROUW FRIDA KAHLO
Frida Kahlo – Mexicaanse kunstenares uit 1907 – wordt vandaag de dag nog steeds gezien als een symbool voor het feminisme. Haar vrijgevochten geest was een toonbeeld voor vrouwen wereldwijd. Zo weigerde Kahlo pertinent om haar lichaams- en gezichtshaar te scheren, wat resulteerde in wat wij tegenwoordig de ‘unibrow’ noemen. Met name haar wenkbrauwen waren haar handelsmerk die zij met trots portretteerde in haar schilderijen. Haar wenkbrauwen maakte haar uniek, karakteristiek en toonde de kracht om te zijn zoals zij echt was.
Frida Kahlo werd geboren in Coyoacán (Mexico-Stad), als dochter van een fotograaf. Het lot was haar niet gunstig gezind want op zesjarige leeftijd werd zij getroffen door kinderverlamming aan haar rechterbeen. Dit was de bron van een aantal complexen die ze haar hele leven zou meedragen. Het tonen van haar lichaamshaar was voor haar makkelijker dan het tonen van haar handicap. Het enige naaktportret van haar dateert uit 1930 en toont haar zittend op een stoel, haar magere been onder het andere, zodat haar handicap niet opvalt. Het is geschilderd door haar echtgenoot Diego Rivera.
Kahlo kreeg nog een grote klap te verwerken. Op 17 september 1925 werd de bus waarin de 18-jarige Frida door Mexico-Stad reed, aangereden door een tram. Een stuk stalen leuning drong haar lichaam binnen door haar linkerzij en kwam er langs haar vagina weer uit. Haar ribben en heup waren gebroken, haar slechte been was op elf plaatsen gebroken, haar ruggengraat was op diverse plaatsen gebroken, en haar voet was verbrijzeld. Maandenlang moest ze in bed blijven, ingekapseld in pleisters en verband, vechtend tegen de pijn. Dit was het moment dat ze besloot om te gaan schilderen. Kahlo’s moeder liet spiegels aan haar ziekbed vastmaken zodat ze zichzelf kon schilderen. Een ander drama dat zich voltrok ten gevolge van dit ongeluk waren zwangerschappen die resulteerde in miskramen. Het breken van haar bekken, had ervoor gezorgd dat ze geen voldragen kinderen kon baren. Frida was één van de eerste kunstenaars die dit taboe verbrak door er een kunstwerk aan te wijden.
Ook de liefde bracht haar weinig geluk. Op 21 augustus 1929 trouwde Kahlo met Diego Rivera. Zijn jaloerse ex-vrouw, Lupe Marin, verstoorde het trouwfeest waarna een paar jaar later nog meer drama volgde: Kahlo’s zus Christina bekende in de zomer van 1934 dat ze een verhouding had met Diego Rivera. Teleurgesteld in de liefde, verliet Kahlo Diego, maar de aantrekkingskracht bleef en het liefdespaar hertrouwde na een heftige strijd alsnog op 8 december 1940. Toch was het geen rozengeur en maneschijn, want het huwelijkscontract had als voorwaarde dat Kahlo geen seksuele omgang meer hoefde te hebben met haar man. Later zou zij spreken van ‘twee zware ongelukken in mijn leven (…) één waarin een tram me aanreed, het andere was mijn man.’
Feet, what do I need you for when I have wings to fly?
Kahlo en Rivera hielden er beide buitenechtelijke affaires op na; Kahlo zowel met mannen als met vrouwen. Tot haar minnaars behoorden de naar Mexico gevluchte Russische revolutionair Leon Trotski, de New Yorkse fotograaf Nickolas Muray (1892-1965), die een serie indrukwekkende foto’s van haar maakte, en de Japans-Amerikaanse landschapskunstenaar Isamu Noguchi.
Niet alleen in de kunst, maar ook in de politiek was het paar was zeer actief. Zo namen ze deel in de Mexicaanse Communistische Partij (PCM). Nadat zij echter Trotski, die de Sovjet-Unie was ontvlucht, in huis opvingen, werden beiden uit de communistische partij uitgestoten. Kahlo bleef echter actief als communistisch activiste; nog een paar weken voor haar dood nam ze deel aan een demonstratie tegen de Amerikaanse inmenging in Guatemala.
Frida is helaas niet oud geworden. Ze overleed in 1954, een week na haar 47e verjaardag. Vermoedelijk heeft zij zelfmoord gepleegd want het briefje wat ze achterliet bevatte de volgende tekst: ‘Ik hoop dat het einde vrolijk is en hoop nooit meer terug te keren’…
Het werk van Frida Kahlo karakteriseert zich door de vrolijke kleuren, die echter in contrast staan met een vervreemdende sfeer. Ze schuwde de controverse niet: in een schilderij ter nagedachtenis aan de actrice Dorothy Hale beeldde ze het moment van haar zelfmoord zeer grafisch af. In haar zelfportretten vallen vooral de doorgegroeide wenkbrauwen op, die zij zelf ook bezat, maar ook haar geborduurde outfits en bloemen in haar haar zijn zeer kenmerkend. Frida schilderde vanuit haar angst en eenzaamheid om haar pijn te overmeesteren. Kahlo heeft 143 schilderijen nagelaten, waarvan 55 zelfportretten. In 1953 had zij haar eerste solo-expositie in Mexico.
Een bekende quote van haar is:
Feet, what do I need you for when I have wings to fly?
Bron: Wikipedia